Nhận định, soi kèo Udinese vs Hellas Verona, 21h00 ngày 15/3: Khó tin cửa dưới

Thông tin về vụ căn cứ Mỹ bị tấn công ngày 3/2 được kênh truyền hình Al Mayadeen của Lebanon và chuyên gia Nga Mikhail Zvinchuk đưa và xác nhận. 

Theo các nguồn tin, căn cứ Mỹ là mục tiêu của khoảng 30 tên lửa. Các nguồn tin Ảrập cho biết, sau khi tên lửa lao tới, có nhiều vụ nổ đã xảy ra. 

Vụ việc trên là một phần trong hàng loạt cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự của Mỹ tại Iraq và Syria của các nhóm quân được Iran hậu thuẫn nhằm đáp trả việc Mỹ ủng hộ Israel trong cuộc xung đột với Gaza. Kể từ khi xung đột leo thang ở Dải Gaza, số lượng các hoạt động vũ trang chống quân Mỹ tại các quốc gia trên đã tăng mạnh. 

Phóng viên Avia.pro cho biết, vụ tấn công căn cứ quân sự Mỹ tại Deir ez-Zor là đòn đáp trả cuộc tấn công ban đêm của Mỹ và Israel vào Syria và Iraq. 

Trước đó, theo hãng tin Tasnim, lực lượng kháng chiến Hồi giáo ở Iraq ngày 3/2 tuyên bố đã mở một loạt cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu của Mỹ ở Iraq và Syria. Nhóm này cho biết đã tấn công tên lửa vào căn cứ không quân Ain al-Assad ở phía tây tỉnh Anbar ở Iraq, nơi các binh sĩ Mỹ đóng quân. 

Trong thời gian qua, các nhóm vũ trang có trụ sở tại Iraq thường tấn công căn cứ Mỹ tại Iraq và Syria bằng tên lửa và máy bay không người lái để trả đũa hành động quân sự của Israel chống người Palestine tại Gaza. Các nhóm vũ trang này cũng tỏ ra phẫn nộ trước sự hiện diện của quân đội Mỹ trong khu vực (họ coi đó là nguồn gây bất ổn) cũng như sự hỗ trợ của Washington đối với Israel trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Gaza.

Theo như các thông tin mà anh/chị cung cấp, chúng tôi xin được giải đáp như sau:

Căn cứ theo khoản 3 điều 47 Bộ Luật lao động 2012 quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động:  

Người lao động có thể đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tại nơi cư trú.

Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.”

Căn cứ theo Khoản 8 Điều 1 Nghị định 148/2018/NĐ-CP: 

“Điều 14a. Thời hạn thanh toán quyền lợi của người sử dụng lao động và người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động.

Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động và người lao động có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên. Trường hợp đặc biệt, thời hạn thanh toán có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, thuộc một trong các trường hợp sau: 

Người sử dụng lao động không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động; 

Người sử dụng lao động hoặc người lao động gặp thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm;

...”

Từ những quy định trên, cơ quan cũ có trách nhiệm trả sổ BHXH cho anh/chị trong thời hạn từ 7 ngày, trong một số trường hợp đặc biệt có thể lên tới 30 ngày và không được vượt quá 30 ngày. Trường hợp quá thời hạn trên, nếu công ty không thực hiện hoàn trả sổ BHXH, anh/chị có thể nộp đơn khiếu nại đến cơ quan BHXH.

Căn cứ Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2014:

“Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng;…”

Theo đó khi anh/chị bắt đầu làm việc cho công ty mới thì anh/chị sẽ là đối tượng được công ty đóng bảo hiểm xã hội theo như quy định trên. 

Trong trường hợp công ty không đóng BHXH cho anh/chị, tức là đã vi phạm quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 17 Luật bảo hiểm xã hội 2014. Khi đó, công ty sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 122 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:

Người sử dụng lao động có hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 17 của Luật này từ 30 ngày trở lên thì ngoài việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, chậm đóng và bị xử lý theo quy định của pháp luật, còn phải nộp số tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng; nếu không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội”. 

Như vậy khi công ty không đóng Bảo hiểm xã hội cho anh/chị có thể thông báo đến cơ quan BHXH để được bảo vệ quyền lợi, công ty không đóng bảo hiểm xã hội sẽ bị buộc phải đóng đủ, buộc nộp số tiền lãi, bị phạt vi phạm hành chính theo quy định trên.

Ngoài ra, trường hợp anh/chị chấp nhận làm việc tại Công ty mà không được kê khai đóng BHXH, anh chị có thể đăng ký tham gia BHXH tự nguyện theo chế độ hưu trí hoặc chế độ tử tuất.

Anh/chị nộp hồ sơ tại Cơ quan Bảo Hiểm Xã Hội nơi anh/chị cư trú. Thành phần hồ sơ đăng ký bảo hiểm xã hội bao gồm:

a) Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động kèm theo danh sách người lao động tham gia bảo hiểm xã hội;

b) Tờ khai tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động.

Tư vấn bởi Luật sư Phạm Thị Thoa, quận Bình Thạnh, TP.HCM - Thuộc Cộng đồng Luật sư IURA

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc

Muốn được hoàn lại tiền do đóng nhầm BHYT

Bố tôi là bệnh binh mất sức lao động 61%, theo đó mẹ tôi ko phải mua bảo hiểm y tế theo thông tư mới từ năm 2012. 

Chuẩn bị cho trận giao hữu với Palestine, tuyển Việt Nam đang tích cực tập luyện tại Hà Nội. Quang Hải và các đồng đội dự kiến di chuyển tới Nam Định vào ngày 9/9, có hai buổi tập làm quen sân Thiên Trường.

Về tình hình lực lượng, sau khi Công Phượng về nước hội quân, tuyển Việt Nam có đủ quân số. Trước đó, HLV Philippe Troussierđồng ý cho Văn Hậu trở về CLB để điều trị chấn thương gót chân, bên cạnh đó đôn 4 cầu thủ là Nguyễn An Khánh, Đặng Tuấn Phong, Giáp Tuấn Dương và Trần Nam Hải từ đội U23 lên ĐTQG.

Cuộc đọ sức với Palestine (19h30 ngày 11/9) là trận đấu duy nhất của tuyển Việt Nam trong đợt FIFA Days tháng 9. Trong khi đó, đối thủ của tuyển Việt Nam có trận giao hữu gặp Oman vào 6/9 tại thủ đô Muscat (Oman) trước khi sang Việt Nam.

Mới đây, LĐBĐ Palestine (PFA) và HLV Makram Dabboub công bố danh sách 24 cầu thủ, trong đó có tới 13 gương mặt đang thi đấu ở nước ngoài. Trên BXH FIFA, Palestine đang đứng hạng 96 thế giới, xếp dưới tuyển Việt Nam 1 bậc.

Năm 2017, Úc tuyên bố xây dựng nhà máy nhiệt điện mặt trời một tòa tháp lớn nhất thế giới với công suất dự kiến là 150 MW. Tuy nhiên, dự án đã bị hủy bỏ vào năm 2019. 

CSP lớn nhất thế giới là nhà máy điện mặt trời phức hợp Noor, đang hoạt động tại sa mạc Sahara ở Morocco, sản xuất ra 510 MW điện.

Còn tại Trung Quốc, một nhà máy nhiệt điện mặt trời hai tháp đầu tiên trên thế giới được xây dựng tại tỉnh Cam Túc.

Giống như dự án ở Mỹ, cơ sở lưu trữ năng lượng nhiệt mặt trời tại Trung Quốc sử dụng hai toà tháp và chung một tua-bin hơi. Điểm khác là mỗi tòa tháp được bao quanh bởi một trường heliostat riêng. 

Dự án của Trung Quốc triển khai một trường gương được đặt trong các vòng tròn đồng tâm chồng lên nhau. Các tấm gương có thể đổi hướng theo đường đi của mặt trời và phản chiếu ánh sáng đến một trong hai tòa tháp một cách hiệu quả nhất có thể. 

Wen Jianghong, giám đốc dự án, cho hay, các tấm gương có thể được sử dụng để chiếu vào một trong hai tòa tháp. Cấu hình này dự kiến sẽ tăng hiệu quả lên 24%. Các tấm gương được sử dụng có hiệu suất phản xạ 94%, nghĩa là hầu hết năng lượng mặt trời chiếu vào chúng sẽ được truyền trở lại các tòa tháp sản xuất điện.

Việc xây dựng hai tòa tháp đã hoàn thành 90%. Tại đây sẽ sử dụng phương pháp muối nóng chảy để lưu trữ nhiệt vào ban ngày, giải phóng nhiệt vào ban đêm để duy trì hoạt động sản xuất điện.

Hệ thống dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay, kết hợp với các tấm pin quang điện và tua bin gió xung quanh để cung cấp điện sạch. 

Tháp năng lượng nhiệt mặt trời và mảng gương dự kiến sẽ tiết kiệm được 1,53 triệu tấn khí thải carbon dioxide mỗi năm.

Độc đáo trang trại điện mặt trời tại các bãi đỗ xe: Vừa che xe, vừa phát điện

1. Con tôi năm nay 12 tuổi, bị thầy hiệu trưởng đánh, bị chấn thương vùng mặt và tỉ lệ thương tật dưới 11%. Hai gia đình không giải quyết tình cảm được nữa nên đưa ra pháp luật, vậy trong trường hợp này thầy giáo có bị vi phạm pháp luật không? Nếu vi phạm thì xử theo điều khoản nào? Mức phạt ra sao? Theo tôi được biết con tôi thuộc trẻ em dưới 16 tuổi không có khả năng tự vệ.

2. Sau khi thầy giáo đánh con tôi, con tôi phải nằm viện, đến ngày thứ 3 kể từ ngày nhập viện thì thầy và vợ thầy đến nhà tôi xin lỗi. Thầy xin khắc phục hậu quả do thầy gây ra bằng cách chi trả viện phí và bồi thường sức khỏe cho con tôi với điều kiện tôi không được kiện, không đưa đơn kiện thầy nữa. Sau 1 hồi nói chuyện thầy tha thiết xin khắc phục hậu quả. Hai gia đình đi đến thỏa thuận đưa ra mức tiền khắc phục hậu quả và 2 bên gia đình đã đồng ý và thống nhất theo hương khắc phục giải quyết tình cảm dân sự.

Tuy nhiên, sau buổi nói chuyện đó cho đến ngày 05/06/2019 thầy giáo vẫn không khắc phục hậu quả như thầy đã tự nguyện nói. Gia đình tôi không nhận được một nghìn nào, thậm chí thầy còn chối tội. Trong khi chúng tôi có đầy đủ ghi âm, video khi 2 gia đình nói chuyện. Vậy mà thầy không những đã chối tội mà thầy lại đưa hình ảnh mẹ con tôi lên báo. Đồng thời thầy kèm theo những lời lẽ khiếm nhã, vu khống là mẹ con tôi vòi tiền và tống tiền thầy giáo, ngoài ra có cả các thông tin khác không đúng sự thật làm ảnh hưởng đến tinh thần và cuộc sống của mẹ con tôi. 

Ảnh chỉ có tính chất minh họa không liên quan đến nội dung bạn đọc hỏi.

Vậy luật sư cho tôi hỏi ở tình tiết này giả sử gia đình tôi thỏa thuận đưa mức tiền khắc phục hậu quả, 2 bên cùng thương lượng để bù đắp cho con tôi thì gia đình tôi có sai không, và có được phép không?

3. Để lấy lại danh dự, nhân phẩm, uy tín  của mẹ con tôi, tôi có thể kiện lại thầy giáo về việc vu khống và sử dụng hình ảnh cá nhân của tôi khi chưa được tôi cho phép không? Xin chân thành cảm ơn.

1. Căn cứ theo Khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 (BLHS 2015) có quy định: “Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”. Trong đó, đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ là một trong các trường hợp áp dụng khung hình phạt trên.

Theo đó, việc thầy hiệu trưởng đánh con chị dẫn đến hậu quả là bé bị chấn thương vùng mắt với tỉ lệ thương tật dưới 11%, bên cạnh đó bé mới 12 tuổi thì hành vi này sẽ cấu thành Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác theo Điều 134 BLHS 2015 và khung hình phạt đối với hành vi trên là có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Bên cạnh việc truy cứu trách nhiệm hình sự, thì người gây ra thiệt hại về sức khỏe của người khác còn phải chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định tại Điều 590 Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015):

Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;

Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;

Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;

Thiệt hại khác do luật quy định.

Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì Tội cố ý gây thương tích thuộc nhóm tội danh khởi tố theo yêu cầu của người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết. Do vậy, nếu người bị hại không có đơn yêu cầu khởi tố hay nói cách khác đã có “đơn bãi nại”, thì cơ quan điều tra sẽ không ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác.

2. Như đã nói ở trên, hành vi vi phạm pháp luật của thầy giáo không những phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định pháp luật (nếu gia đình bạn có yêu cầu khởi tố vụ án hình sự) mà còn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho người bị hại theo quy định tại Điều 590 BLDS 2015. Theo quy định tại Điều 585 BLDS 2015 về nguyên tắc bồi thường thiệt hại thì: “Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”. Do vậy, nếu hai bên thỏa thuận, thương lượng được về phương thức bồi thường để khắc phục hậu quả là vừa hợp lý và hợp tình, tránh việc phải đưa nhau ra tòa và ảnh hưởng đến mối quan hệ của hai bên về sau.

Có một số lưu ý cho gia đình như sau:

Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Như vậy, gia đình bạn có thể dựa vào tình hình sức khỏe của con, cân nhắc để để thỏa thuận hiệu quả với người gây ra thiệt hại về sức khỏe của cháu bé mức bồi thường hợp lý nhất. Trong trường hợp con bạn nằm viện cần người chăm sóc (bố, mẹ hoặc người thân thích) mà điều này làm cho thu nhập thực tế (ngày công lao động hoặc khoản tiền mà bạn có thể kiếm được nếu như không chăm sóc con bạn) thì gia đình bạn cũng được yêu cầu thầy giáo bồi thường. Việc gia đình bạn thỏa thuận đưa mức tiền khắc phục hậu quả, hai bên cùng thương lượng và đi đến thống nhất mức tiền khắc phục hậu quả hoàn toàn được phép, điều này không trái quy định pháp luật vì đây cũng là trách nhiệm mà thầy giáo phải thực hiện.

3. Căn cứ theo Điều 32 BLDS 2015 thì cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý trừ những trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều này. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Đối với những lời lẽ khiếm nhã, vu khống là mẹ con chị vòi tiền, tống tiền và những thông tin không đúng sự thật khác của thầy giáo thì thầy giáo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vu khống được quy định tại Điều 156 BLHS 2015:

“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;

b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền”

Tương tự, căn cứ theo Điều 34 BLDS 2015 thì cá nhân có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín bằng việc:

Cá nhân có quyền yêu cầu tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.

Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải được hủy bỏ.

Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.

Do đó, chị có quyền yêu cầu tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật đối với hành vi sử dụng ảnh cá nhân khi chưa được phép của chị. Chị cũng có quyền bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình bằng việc yêu cầu tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình và các biện pháp cần thiết khác đối với hành vi vu khống.

Tư vấn bởi luật sư Nguyễn Thành Công - Công ty Luật TNHH Đông Phương Luật

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc 

Đây cũng là thực trạng chung của hầu hết các trường có đào tạo nhóm ngành khoa học cơ bản hoặc những trường đại học đơn ngành, đào tạo ngành học đặc thù.

Tại Trường ĐH Tài nguyên và Môi trường, điểm chuẩn ở các ngành học “hot” năm nay tăng từ 5 – 9 điểm so với năm ngoái như Marketing (26 điểm), Quản trị kinh doanh (25,75 điểm), Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng (25 điểm),… Tuy nhiên, nhóm ngành khoa học cơ bản vốn là truyền thống đào tạo của trường, điểm chuẩn chỉ ở mức 5 điểm/ môn.

Hay tại Trường ĐH Mỏ - Địa chất, điểm chuẩn cho các ngành Địa chất học, Địa tin học, Khoa học dữ liệu,… cũng chỉ ở mức 5 – 6 điểm/ môn, thấp hơn nhiều so với các ngành vốn không phải thế mạnh đào tạo của trường như Công nghệ thông tin, Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa,…

Theo các chuyên gia, nhìn vào xu hướng điểm chuẩn năm nay và những năm trước cho thấy, thí sinh đang đổ dồn vào những ngành học được cho là “hot”, khiến mức độ cạnh tranh ở những ngành này rất cao. Điều này dẫn tới thực trạng, nhiều thí sinh có điểm thi ở mức 26, 27, nhưng vẫn không đỗ vào trường đại học nào.

Trong khi đó, một số ngành học có vai trò quan trọng cho sự phát triển của đất nước, rất cần những chuyên gia giỏi, nguồn nhân lực chất lượng cao như Khoa học tự nhiên, khoa học sự sống,… thí sinh lại không mấy mặn mà.

Một tiết học của thầy trò khoa Khí tượng và Hải dương học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Ảnh: Thúy Nga

Theo TS. Nguyễn Kim Cương, Phó trưởng khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, vấn đề chính dẫn tới hiện tượng này là do nhận thức của xã hội chưa đúng so với tầm quan trọng của những khối ngành khoa học cơ bản.

“Có thể thấy, trong các chính sách về lương hay vị trí việc làm đối với những ngành này vẫn chưa hấp dẫn, khiến tính cạnh tranh trong thị trường lao động không cao.

Thêm vào đó, đặc thù của những ngành này đòi hỏi sinh viên sau khi ra trường cần tiếp tục học lên cao hơn mới có thể khẳng định vị trí trong nghiên cứu chuyên sâu. Cùng quãng thời gian ấy, sinh viên ở các ngành học khác khi ra trường đã có thể tham gia ngay vào thị trường lao động. Đó là những lý do khiến sinh viên không mấy mặn mà với các ngành học này”, TS Cương nói.

Còn theo PGS.TS Nguyễn Đức Khoát – Trưởng phòng Đào tạo đại học, Trường ĐH Mỏ - Địa chất, những ngành khoa học cơ bản khó thu hút thí sinh vì các em chỉ nghe tên gọi, tưởng rằng đó là những ngành không có tiềm năng.

“Điều này đến từ việc xã hội cũng như thí sinh chưa nhận thức đúng về triển vọng và khả năng phát triển của những ngành học này. Không có sự đánh giá tổng thể và dự báo về nhu cầu nguồn nhân lực của các ngành nghề khiến thí sinh không hình dung được thị trường lao động trong tương lai”, TS Khoát nói.

Các chuyên gia cũng cho rằng, mặc dù nhiều ngành trong nhóm khoa học cơ bản đang có nhu cầu lớn, thu nhập cũng rất tốt, nhưng việc đào tạo khắt khe cùng môi trường làm việc có thể vất vả hơn,… là những nguyên nhân dẫn đến mất cân đối khi thí sinh lựa chọn ngành nghề.

“Thí sinh đổ xô các ngành được cho là “hot”, nhưng khi đào tạo ồ ạt các ngành này, rất có thể chỉ vài năm tới sẽ gây ra tình trạng dư thừa nguồn nhân lực”, TS Khoát cho hay.

5 ngành có tỷ lệ nhập học năm 2020 thấp nhất (Nguồn: Bộ GD-ĐT)

Mặc dù nhìn nhận như vậy, nhưng đại diện các trường đều cho biết, khó khăn trong tuyển sinh vẫn buộc những trường này phải thay đổi sao cho “xã hội cần cái gì, chúng tôi đào tạo cái đó”.

PGS.TS Nguyễn Đức Khoát cho biết, trong những năm qua, nhà trường có chính sách trao học bổng và cam kết về đầu ra, nhưng vẫn không thu hút được người học.

Vì thế, dù xác định các ngành khoa học cơ bản là những ngành quan trọng cho sự phát triển, nhưng trường vẫn buộc phải thu hẹp quy mô tuyển sinh.

Mỗi năm, trường chỉ tuyển giới hạn với quy mô từ 20 – 30 chỉ tiêu/ ngành. Điều này nhằm duy trì đội ngũ cán bộ giảng viên, vừa đảm bảo khi nhu cầu thị trường thay đổi, vẫn có ngay lập tức nguồn lực để đáp ứng. Song song với đó, trường vẫn phải tính đến mở rộng tuyển sinh những ngành nghề khác để đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Cần phải có dự báo chi tiết để “đón đầu”

Việc thí sinh “đổ xô” vào những ngành “hot” mà bỏ qua những ngành học cốt lõi, theo TS. Nguyễn Kim Cương, sẽ có ảnh hưởng lâu dài tới sự phát triển bền vững đất nước.

“Trong bối cảnh biến đổi khí hậu với đa thiên tai như hiện nay, việc nghiên cứu quy luật, cảnh báo sớm và đề xuất các biện pháp giảm thiểu rủi ro, thiệt hại do thiên tai gây nên là rất cần thiết.  

Thử tưởng tượng, nếu không có nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng được các yêu cầu dự báo và cảnh báo sớm, thì thiệt hại về người và của do thiên tai gây ra sẽ như thế nào?”, ông Cương lấy ví dụ.

Để có những thế hệ kế cận chất lượng cho những ngành này, theo ông Cương, có nhiều yếu tố cần phải giải quyết ngay như Nhà nước phải có chính sách để đào tạo nguồn nhân tài thông qua hỗ trợ học phí, học bổng; đào tạo theo đặt hàng...

Còn theo PGS.TS. Đinh Xuân Thành, Trưởng khoa Địa chất, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, các trường đại học cần phải chủ động hơn trong việc mở rộng liên kết với doanh nghiệp và các đối tác sử dụng lao động, từng bước đổi mới và kết hợp đào tạo chuyên sâu, cơ bản với mô hình đào tạo theo định hướng việc làm để đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội.

“Các lĩnh vực khoa học cơ bản nói chung, Khoa học Trái đất nói riêng, cần được xem là đào tạo không chỉ đáp ứng nhu cầu xã hội mà còn đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của cả quốc gia, góp phần vào sự phát triển chung của thế giới.

Ví dụ, các nhà khoa học Trái đất không chỉ làm việc trong lĩnh vực khai thác và thăm dò khoáng sản (đóng góp 8-10% GDP của Việt Nam) mà còn trong các lĩnh vực như địa kỹ thuật, tài nguyên nước, khí tượng thủy văn, hải dương học cho tất cả các ngành kinh tế khác trước thách thức của biến đổi khí hậu và nhu cầu nguồn năng lượng tái tạo ngày càng cao.

Vì vậy, nếu thí sinh “đổ xô” vào những ngành “hot” mà bỏ qua những ngành thuộc về khoa học cơ bản, đặc biệt là Khoa học Trái đất, sẽ gây nên tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao và ảnh hưởng lớn đến mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam và Liên Hiệp Quốc”, ông Thành nói.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Đức Khoát lại nhấn mạnh đến việc cần thiết phải có sự thống kê hoàn chỉnh giữa Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội, Tổng cục Thống kê, Bộ GD-ĐT, Bộ Kế hoạch & Đầu tư để xem nguồn nhân lực cần trong 5 – 10 năm tới sẽ ra sao, từ đó công khai cho xã hội biết.

“Hiện nay chúng ta đang thiếu sự đánh giá tổng thể về nhu cầu nguồn nhân lực của các ngành nghề và những dự báo về sự biến động của nhu cầu ấy trong tương lai.

Do đó, tôi cho rằng, cần phải có một bài toán quy hoạch tổng thể cho 10 năm, 20 năm tới, từ đó mới có thể “đón đầu” được nhu cầu sử dụng các nguồn nhân lực ấy", TS Khoát nói.

Thúy Nga

ĐH Quốc gia Hà Nội trong top 601-800 thế giới về Khoa học cơ bản

Theo bảng xếp hạng các trường đại học thế giới theo lĩnh vực năm 2022 của Times Higher Education (THE) về lĩnh vực Khoa học cơ bản, ĐH Quốc gia Hà Nội nằm trong top 601-800.